Garo Paylan: Daha Fazla Vatandaşın Çalışacağı ve Daha Fazla Vatandaşın İyi Emeklilik Alabileceği Bir Sosyal Güvenlik Reformu Yapmalıyız

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, EYT’ye ilişkin düzenlemenin yeni mağduriyetlere yol açacağını belirterek, “Emeklilik konusunu mutlaka tartışmamız gerekiyor. Sosyal güvenlik reformu ve emeklilik reformunun daha fazla olduğu bir yerde yapmalıyız. Vatandaşlarımız çalışacak ve daha çok vatandaşımız iyi emekli maaşı alacak… EYT yönetmeliği çok önemli tarihi bir yönetmelik. Bu konuyu daha geniş bir çerçevede ele almalı ve tüm vatandaşlarımızın sorunlarını çözecek şekilde tamamlamalıyız” dedi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu, şu anda milyonlarca EYT mensubunu ilgilendiren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifini görüşüyor.

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan heyette şunları söyledi:

“24 yıl süren bir emek var, emekli yaşında olanların emeği var. Emeklilik yaşında olanların emeğini ortaya koyan platformlara, derneklere teşekkür ederek başlamak istiyorum. örgütlü toplum hakkını nasıl alıyor toplum direniyor, hakkını istiyor ve nihayet bu direnişte tüm platformları bu zaferlerden dolayı kutluyorum.

Ancak AKP ve MHP bu durumda ısrar ederse, çabaları sonucunda kısmi bir başarı ile karşı karşıya kalacağız gibi görünüyor. Bir problemi çözerken mutlaka bir problem alanını terk etmiş olursunuz. Yani tam bir analiz bulamıyorsunuz. Bu insanlar çabalarına neden devam etsinler? ‘Seçimden sonra bakarız’ gibi yarım yamalak bir analiz getirdiniz. Emekli olacak yaşta olanların talebinin çok net olduğu ortaya çıktı. ‘8 Eylül 1999’dan önceki şartlarda emekli olmak istiyoruz’ dediler. Ne getirdin? ‘8 Eylül 1999’dan önce kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 beş yıl tamam’ dediniz. Peki 8 Eylül 1999’dan önceki prim ödeme gün sayısı neydi? 5.000 gündü, değil mi? Şimdi ne diyorsun? ‘5 bin 975 güne kadar prim ödeyecekler’ diyorsunuz.

Sevgili arkadaşlar; bu sorunu çözmüyor. Aynı zamanda büyük bir skandalla karşı karşıyayız. Daha iki ay önce Bütçe Komisyonunda bütçeyi görüştük. Vedat Bilgin Bey’e bütçeyi sordum. Tutanaklarda var, net sordum. ‘Emekliliğe takılanlar olur mu, emekliliğe takılanlar olur mu? Benim adım kayıtlarda. Sayın Bakan, motamot dedi ki: ‘Emeklilik maaşı alan insanlar asla olmayacak. Çünkü prim gün sayısını 8 Eylül 1999 tarihinden önce değiştirmiyoruz.’ Bunu kim söyledi? AKP Hükümeti Çalışma Bakanı Vedat Alım söyledi. EYT’liler duymuş değil mi? Onlar ne yaptı? Yılbaşına kadar sevgili dostlar yüzbinlerce EYT’li SGK müdürlüklerine akın etti. Çalışma Bakanı ‘5 bin gün’ dedi, ‘şartı değiştirmeyiz’ dedi. Bu yüzden 5 bin günden fazla borçlandılar. Askerlik borçlarını ödediler. Başka krediler verdiler. Borç aldılar. 3-5 kuruşlarını konutta seferber ettiler, borç para aldılar. 5 bin güne oranla borca ​​girdiler.

“ÇALIŞMA BAKANI ŞİMDİ İSTİFA Mİ OLACAK? “

Çalışma Bakanınızın açıklamasını görmezden mi geliyorsunuz? Bu açıklamayı Çalışma Bakanı yaptıysa ve siz görmezden gelecekseniz neden düzeltmediniz? Çalışma Bakanı görevde mi? istifa etmediğini biliyorum. Vedat Bilgin Bey görevine devam etmektedir. Çalışma Bakanlığı’nın vekili, bürokrasi de burada. Ben de onlara soruyorum. Keşke Çalışma Bakanımız da burada olsaydı. Çalışma Bakanı şimdi istifa edecek mi? Böyle açık bir soru var. Ayrıca EYT’lilerin talebi 8 Eylül 1999’dan önce şartların yerine getirilmesi. ‘BAĞ-KUR’lular 8 Eylül 1999’dan önceki şartlara göre emekli olacak’ diyorsunuz değil mi? 7 bin 200-9 bin. ‘Emekliler 9 bine göre emekli olacak’ diyorsunuz. SSK’lılara… ‘Hayır’ diyorsunuz, ‘Onlara yeni bir kural getiriyorum. ‘5 bin değil 5 bin 975 gün emekliye ayıracağım bunları’ diyorsunuz. Bu doğru, gerçek değil. Sorunu çözmüyor.

Bakın ikinci konu şu. Bunun da ilk konu kadar önemli olduğunu düşünüyorum. EYT’liler yıllardır emekli olmayı bekliyor ve EYT’liler emekli olduklarında ne kadar maaş alacaklar? Ne kadar para alacaklar? 5 bin 500 TL alacaklar. Kayseri’de 5 bin 500 TL’ye kiralık ev var mı? Bence gitti. Yeni evler 5 bin 500 liranın üzerinde. İstanbul’da, Malatya’da, Antalya’da bulamazsınız. Büyük şehirlerde konut kiraları 8-10 bin liraya çıktı. ‘Emekliler emekli olunca 5 bin 500 lira maaş alacak’ diyorsunuz. Bugünün EYT’lileri ’99 öncesi emekli maaşı oranlarıyla emekli olsalardı ne kadar maaş alırdı? hesabı yaptın mı Sana soruyorum. Yaptık. 11 bin 700 lira maaş alacaklardı. ’99 öncesi emekli maaşı oranlarıyla emekli olsaydı bugünkü EYT’liler 11 bin 700 lira maaş alacaktı. Ama bugün 5 bin 500 liraya antrenman yapıyorlar. Aylık tahvil oranlarını düşürdünüz. Bu yüzden milyonlarca emekli artık sefil maaşlara mahkûm edilmiştir. Bu itibarla asgari emekli maaşını ilk etapta 8 bin 500 TL’ye çıkarmamızı öneriyoruz. O zaman artan oran olarak artıralım ve geçinebilecek maaşları bağlayalım diyoruz. Bir reform yapalım dedik. Bu anlamda tabii ki bu önergeyi geçmek zorundayız ama emeklilik sistemini tamamen reforme edecek adil bir yapısal reform yapalım dedik. Aylık bağlantı oranlarını güncellemekten kaçındınız. Tüm bunları ele alacak bir sağlık, sosyal güvenlik reformu ve emeklilik reformuna ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.

“STAJYENİN İŞE GİRİŞ TARİHİNİ VE UYGUN OLDUĞUNU NEDEN ALMIYORSUNUZ? STAJYI VE YAKLAŞIMLARI NEDEN GÖRMEZSİNİZ? “

Çıraklık ve stajyerlik yaptım. Çıraklar ve stajyerler artık iş yerinde en çok ezilenler. Onlar en uzun işçilerdir. En zor iştir. ve bir kuruş için bir stajyer ve çırak. Gece gündüz çalışır; 15, 16, 17, 18, 20 yaşında parmak boylarıyla stajyer olarak çalışmaktadır. Şimdi çırak ve kursiyer diyorsunuz 2 milyon kişi, ‘Çalıştınız ama fiilen çalışmadınız.’ ‘Çalıştın ama aslında çalışıyormuş gibi yaptın’ diyorsun. Çıraklar, kursiyerler çalıştı diyoruz. En zor koşullarda çalıştılar. Neden işe alınma tarihlerini temel almıyorsunuz? Neden temel almıyor, kursiyerleri ve çırakları yok saymıyorsunuz? Stajyer ve çırak alımlarını sayalım diyoruz.

“EYT’İN DOĞUM GÜNÜNÜ 31 ARALIK 1999 YAPALIM”

Bunun dışında diğer dezavantajı nedir? 17 Ağustos 99’da Marmara Şoku yaşandı. Ondan sonra ne yazık ki Türkiye Büyük Millet Meclisi ve dönem iktidarı büyük bir vicdansızlık yaptı. Çağın gücüne sesleniyorum. Büyük bir haksızlık yaptı. O zamanki DSP-MHP-ANAP hükümeti, biz kurtarma çalışmalarında cesetleri çıkarırken, ben arama kurtarma uzmanıyım. Bir ay oraya gittim, cenazeyi kaldırdık, yaralıları çıkarmaya çalıştık – o dönemde Meclis bu emeklilik yasasını gündeme getirdi ve bu yasa o dönemde çıktı. Ancak o dönemde, o inanılmaz durumda istihdam edildiğini bildiremeyenler var. Çalıştığını bildiremeyen binlerce, onbinlerce insan var. Bunun için talepleri var. Bu talebe ses vermelisiniz, dinlemelisiniz. 17 Ağustos Depremi nedeniyle bu EYT kilometre taşını 31 Aralık 1999 yapalım. En azından bu anlamda istihdam edilsinler, EYT üyesi olsunlar istiyoruz.

“17 YILI BİR GÜNDEN BEKLEMEYECEĞİZ” . KADEMELİ BİR GEÇİŞE İHTİYAÇ VAR”

En geç emekli olan 8 Eylül 1999’da iş bulan bir vatandaşımız kaç yaşında emekli olur? Çıkaracağımız yasaya göre 43 yaşında. En küçüğünüz olarak 43 yaşında emekli olacaksınız. Peki, eski yasaya göre 9 Eylül 1999’da iş bulur, ertesi gün iş bulursa kaç yaşında emekli olur? 58 yaşında. Evet, 9 Eylül 1999 tarihinde sisteme giren kişi 60 yaşındadır. Şimdi maddeyi değiştiriyoruz ama 8 Eylül 1999’da giren kişi 43 yaşında emekli olurken, bir gün geç giren arkadaşı 60 yaşında emekli olur, 17 yıl sonra emekli olur. Burada bir adalet görüyor musunuz? Bunu öneriyoruz. Bütün bunları masaya koyalım. Yani 17 yıldır bir gün beklenmiyor. Kademeli bir geçişe ihtiyacım var. Yani bir gün, bir yıl, 15 ay, 24 ay için 17 yıl, 15 yıl, 12 yıl beklemek hak ve adaletle bağdaşmaz. O yüzden kademeli bir geçiş yapalım diyoruz. Tüm emeklilik yaşını 43’e indirmeli miyiz? Hayır, kademeli geçiş yapalım diyoruz. Mezarda emekliliğe karşıyız. 65 yaşında emekliliği getirdiniz. Mezar başında emekliliğe karşıyız. Kademeli bir geçiş yapalım diyoruz.

“BAĞLAMAK HİÇ DÜŞÜNMEZSİN . BAĞLAMAK ‘HALKIN SESİNE SES VERELİM’

BAĞ-KUR’luları hiç düşünmüyorsunuz. Biliyorsunuz BAĞ-KUR üyelerinin kayıt talebi var. 2008 yılına kadar geriye dönük kayıt yaptırabilirler. Yani çalıştıkları odalarda kayıt sorununu çözebilmişlerdir. Ama 2008’de bu hakkı kaldırdınız. Kayıt haklarını iptal ettiniz. Bu çerçevede BAĞ-KUR üyeleri, EYT’ye üye olma anlamında geriye dönük olarak kayıt yaptıramazlar. Kayıt haklarını geri getirelim. 2001 ve 2008’de bu haklar kaldırıldı. BAĞ-KUR halkının sesine ses verelim diyoruz. Bu makaleyi düzenleyelim.

“KISMİ EMEKLİLİK HAKKINI İADE ETMELİYİZ”

8 Eylül 1999’dan önce kısmi emeklilik hakkı vardı. 8 Eylül 1999’dan önce bu hak vardı, şimdi bu hakkı kaldırıyorsunuz. 8 Eylül 1999’dan önce hakları iade ediyorsak, kısmi ayrılma hakkını da iade etmek durumundayız. Yani 15 yıl 3600 gün prim ödemesi ile emeklilik haklarını iade etmek zorundayız.

“EMEKLİLİK SİSTEMİNİ TOPLU OLARAK İNCELEMELİYİZ”

Emeklilik sistemini bir bütün olarak masaya yatırmalıyız. 24 milyon kayıtlı işçiyiz ve hatasız 20 milyon emekliye gidiyoruz. Bunu bil. Çünkü AKP üretimden kaldırdı. Kitlelerin güzel emekli maaşları alabilmesi için şu anda 40 milyon işçiye gerçek yürümemiz gerekiyor. Emeklilik konusunu masaya yatırmamız gerekiyor. Daha çok vatandaşımızın çalışacağı, daha çok vatandaşımızın uygun emekli maaşı alacağı sosyal güvenlik reformları ve emeklilik reformları yapmamız gerekiyor.

“5 PUAN DESTEK VERMEK İSTERSENİZ BUNU TÜM EMEKLİLERE KAYITLI ÇALIŞABİLMELERİ İÇİN VERELİM”

‘İşveren desteği’ dediniz, emekliler çalışırken priminizden yüzde 5 kesiyorsunuz. Bu premium’u kimden indiriyorsunuz? İşveren payından düşersiniz. Neden emekli payından kesinti yapmayı düşünmüyorsunuz? İkincisi şu; Mevcut emekli çalışanlara göre yeni EYT üyeleri daha avantajlı olacaktır. Bu durumda daha önce kayıt yaptıran emeklilerin tercih edilmeme riski bulunmaktadır. Bunları ortadan kaldırmak için, biz bu 5 puanlık esası veriyorsak tüm emeklilere verelim ki, resmi olarak çalışsınlar. EYT aranjmanı, çok değerli, tarihi bir aranjman. Bu sorunu daha geniş bir çerçevede ele almalı ve tüm vatandaşlarımızın sorunlarını çözecek şekilde tamamlamalıyız.”