İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Ağustos ayında 49,0 oldu.
İSO Türkiye İmalat PMI araştırmasının ağustos ayı sonuçları açıklandı.
50,0 eşik değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamların branşta iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, Temmuz ayında 49,9 olan manşet PMI, Ağustos ayında 49,0 olarak gerçekleşti ve ikinci çeyrekte 50,0 eşiğinin altında kaldı. Bu durum Türk imalat bölümündeki ivme kaybını yansıtıyor. Arabayı sürdüğü tarafta sinyal verdi. Endeksin seviyesi yavaşlamanın orta düzeyde olduğuna işaret etti.
Firmalar ağustos ayında yeni sipariş almakta zorlandıklarını ve yeni işlerdeki azalmanın önceki anket dönemine göre hızlandığını bildirdi. Güçlü fiyat baskıları, müşterileri yeni sipariş vermekten caydıran temel faktör oldu. Girdi maliyetlerindeki artış Temmuz ayındaki 16 ayın en yüksek seviyesinin bir miktar altında kalsa da hızlı seyrini sürdürdü. Türk lirasının dolar karşısında değer kaybetmesi ve fiyat artışları girdi maliyetlerindeki artışın belirleyicisi oldu. Böylece son eser fiyatlarındaki enflasyon yüksek seviyede kaldı. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 30’u ay içinde satış fiyatlarında artış olduğunu bildirdi.
Yeni siparişlerdeki yavaşlama, üreticilerin ağustos ayında üst üste ikinci kez aylık bazda üretim hacimlerini azaltmalarına neden oldu. Konuşmadaki yavaşlama çok hafif düzeyde olsa da temmuz ayına göre daha belirgindi. Satın alma faaliyetleri azalırken yeni sipariş akışının yavaşlaması firmaların hem girdi hem de nihai ürün stoklarını azaltmalarına neden oldu. Nispeten olumlu bir gelişme olarak istihdam art arda dördüncü ayda da arttı ve bazı şirketler ilave işçi ihtiyacı bildirmeye devam etti. Ancak istihdamdaki genişleme oldukça sınırlı düzeyde kalarak mevcut artış serisinin en düşük oranında kaydedildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Müdürü Andrew Harker, “Ağustos ayı verileri Türk imalatçıların çok iyi bildiği gelişmelere işaret etti. Fiyat baskıları talebi sınırlandırırken, bu durum işletme koşullarında genel bir yavaşlamaya yol açtı. Enflasyon baskıları son ankette bir miktar yavaşlasa da” dedi. Son anketin en önemli olumlu gelişmesi “Şirketlerin sınırlı da olsa ek işçi almaya devam etmesiydi. Öte yandan talep koşulları durağan seyrini sürdürürse büyümenin devam edip etmeyeceğini zaman gösterecek.” sözünü kullandı.
4 segmentte üretim arttı
İSO Türkiye Sektörel PMI Ağustos ayı raporuna göre 10 şubeden 4’ünde üretim artışı kaydedildi. En güçlü artış ise üst üste üçüncü ayda da büyüyen elektrikli ve elektronik eşya segmentinde yaşandı. Gıda ürünleri ile makine ve metal eserler kolları büyüme bölgesine geri dönerken, üretimdeki en şiddetli yavaşlama giyim ve deri eserlerde görüldü.
Yurt dışından alınan yeni siparişlerde çoğu segmentte ivme kaybı yaşandı. Yeni sipariş hacmindeki en belirgin düşüş ise giyim ve deri ürünlerde kaydedildi. Kara ve deniz araçları ağırlıklı olmak üzere üç bölümün yeni siparişleri arttı. Temmuz ayına göre sadece iki segmentte (metalik olmayan mineral ürünler ile kara ve deniz taşıtları) enflasyon artışına rağmen, girdi maliyetleri genel olarak hızlı bir şekilde artmaya devam etti. En belirgin artış ise enflasyonun 19 ayın zirvesine ulaştığı kara ve deniz taşıtlarında yaşandı. En fazla ölçülen artış ana metaller branşında görüldü. Metalik olmayan maden eserleri satış fiyatlarında en hızlı artışı kaydederken, bu segmentin enflasyon oranı Nisan 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Tekstilde ise nihai ürün fiyatlarındaki artış hızı keskin bir yavaşlama gösterse de, hala yüksek seviyede kaldı.
Takip edilen 10 sektörün 4’ünde istihdam artarken, en yüksek artış son 3 ayda istihdamın ilk kez arttığı kara ve deniz taşıtlarında yaşandı. İstihdam hacminde en belirgin düşüşler giyim ve deri ürünleri ile dokuma bölümlerinde görüldü. Firmalar satın alma faaliyetlerinde genel olarak temkinli davranırken, yalnızca elektrikli ve elektronik eşya ile kara ve deniz taşıtları büyüme sinyalleri verdi. Gıda firmaları girdi alımlarını değiştirmezken, geri kalan 7 branşın tamamında alım hacimleri azaldı.
Tedarikçilerin teslimat süreleri genel olarak daha uzun olurken, en belirgin gecikmeler kimya, plastik ve kauçuk ürünleri segmentinde gözlendi. Teslimat sürelerinde en çok ölçülen artış dokuma işlerinde yaşandı.
